SKĄD NASZ RÓD – STĄD NASZ LUD – CHRZEST POLSKI JAKO CHRYSTUSOWY POMOST MIĘDZY DZIEJAMI

Autor: Kasia Skoczowska

Mówiąc bowiem o Chrzcie, nie mamy na myśli tylko skaramenty  chrześcijańskiej inicjacji przyjętego przez pierwszego historycznego władcę Polski, ale też wydarzenie, które było decydujące dla powstania narodu  i dla ukształtowania się jego chrześcijańskiej tożsamości. W tym znaczeniu data Chrztu Polski  jest datą przełomową. Polska jako naród  wychodzi wówczas z własnej dziejowej prehistorii, a zaczyna istnieć historycznie.” Jan Paweł II

Chrzest Mieszka I i całego jego dworu odbył się prawdopodobnie 14 kwietnia 966 r. Bez tego aktu na pewno Polski by nie było, absolutnie nie dałoby się jej utrzymać. Sądzę, że nie przyjąć chrztu, to zostawić lukę polityczną, w którą wszystko może wejść – mówił w radiowej audycji historyk prof. Jacek Banaszkiewicz.

Mieszko I przyjmował chrześcijaństwo z całym bagażem spraw, które szły w ślad za przyjęciem chrztu, tzn. przyjmował chrześcijaństwo i jednocześnie przyjmował jedyny skuteczny w X wieku model organizacji państwa. W ten sposób książę zapewnił Polsce równorzędne miejsce wśród państw chrześcijańskiej Europy. Wraz z przyjęciem przez Mieszka I chrztu w 966 roku pojawił się Kościół jako instytucja, która legitymizowała władzę świecką i sama stawała się jej częścią.

Rzeźby przedstawiające Mieszka I i Dobrawę w Muzeum Pierwszych Piastów na Ostrowie Lednickim. Fot. PAP/M. Zakrzewski

Wyspa Ostrów Lednicki – zdaniem wielu historyków – to miejsce chrztu Mieszka I. Stąd pochodzi jedna z największych kolekcji zabytków z początków chrześcijaństwa, z najstarszym w Polsce relikwiarzem – fragmentem krzyża Chrystusa. Niewykluczone, że relikwiarz jest pamiątką z czasu chrztu Mieszka I.

Chrzest był elementem, od którego zaczęła się historia Polski i jej chrześcijańskie dziedzictwo. Przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I w 966 r. było wydarzeniem przełomowym. Polska weszła na trwałe do rodziny państw europejskich tworzących Christianitas, wspólnotę opartą na humanizmie zrodzonym z kontemplacji Boga. Bezpośrednim motywem do przyjęcia chrztu przez ówczesnego władcę, było jego małżeństwo z czeską księżniczką Dobrawą, niezwykłą niewiastę, która całą resztę swego życia poświęciła ewangelizacji swych poddanych. Pomagał jej w tym przybyły z Pragi biskup Jordan, który założył pierwsze na ziemiach polskich misyjne biskupstwo w Poznaniu.

Zaledwie 34 lata później, w roku 1000 miał miejsce Zjazd Gnieźnieński, mający charakter pielgrzymki do grobu męczennika Wojciecha Adalberta, z udziałem cesarza Ottona III, legat papieski i polski władca Bolesław. Owocem zjazdu było powstanie pierwszej na ziemiach polskich metropolii, gwarantującej młodemu Kościołowi autonomię i jego zależność bezpośrednio od Rzymu. Ta wierność Rzymowi bez żadnych zawirowań i odstępstw charakteryzuje Kościół w Polsce od przeszło tysiąca lat.

Warto przypomnieć, że chrzest Polski, zakorzeniony w wierze niepodzielnego Kościoła, w kolejnych wiekach owocował duchem ekumenicznej wolności i tolerancji – co jest charakterystycznym znamieniem polskiego chrześcijaństwa. W przeciwieństwie do innych terenów Europy nie było tu wojen między wyznaniami, lecz twórcze ich współistnienie. Dzięki temu ewangelicznemu impulsowi i otwartości polska kultura tworzona była na przestrzeni dziejów przez chrześcijan – łacinników, prawosławnych, grekokatolików i protestantów – ze znacznym udziałem Żydów oraz muzułmanów. W Rzeczypospolitej (składającej się z Polski i Litwy) to nie władca decydował jaką wiarę czy poglądy mają mieć poddani, lecz oni sami, a rolą władcy było strzeżenie ich praw.

W czasach opresji, kiedy Polska wymazana została z mapy Europy, jak i w czasie zniewolenia komunistycznego – Kościół był ojczyzną, miejscem, gdzie Polacy odnajdywali przestrzeń wolności i siłę do walki o niepodległość. Dzięki temu polska kultura na tyle głęboko przeniknięta została ethosem chrześcijańskim, że wydaje się dziś znacznie bardziej odporna na współczesne nurty sekularyzacyjne, niż wielu innych narodów europejskich.

Wielkie znaczenie w warunkach Polski komunistycznej miały obchody millennium chrztu Polski w 1966 r. poprzedzone 9-letnią nowenną. Dla prymasa Stefana Wyszyńskiego były one okazją do odnowy wiary Polaków i umocnienia narodowej tożsamości. Liczne uroczystości religijne z udziałem wielotysięcznych tłumów nieuchronnie stały się okazją do konfrontacji z władzą komunistyczną, z której Kościół wyszedł zwycięsko, a Polacy poczuli się bardziej wolni. Na główne uroczystości Millennium Chrztu Polski, obchodzone 3 maja 1966 r. w Częstochowie, prymas Wyszyński zaprosił Pawła VI. Papież, pragnąc przybyć do sanktuarium Czarnej Madonny na Jasnej Górze, polecił nawet przygotować specjalny prezent dla tego sanktuarium – Złotą Różę, a mennica watykańska wybiła z tej okazji specjalny medal z wizerunkiem częstochowskiej Madonny. Ale komunistyczne władze nie zgodziły się na jego przyjazd. Podczas obchodów, w których uczestniczyło pół miliona wiernych, nieobecnego papieża przypominał jego portret i pusty tron, na którym złożona została wiązanka biało-żółtych róż.

Święto było i jest okazją do refleksji nad odpowiedzialnością za przyszłość polskiego narodu. Święto to obchodzone jest w Polsce dopiero po raz trzeci, dlatego nie jest ono jeszcze powszechnie przyjęte przez polskie społeczeństwo. Fundacja SŁOWO zwracała się z gorącą prośbą, aby włodarze gmin, miast i powiatów zechcieli uczcić to święto poprzez wywieszenie flag  na budynkach użyteczności publicznej oraz zachęcając do tego podległe sobie jednostki. To nie tylko podkreśli wagę tego święta w naszej ojczyźnie i na emigracji, ale też w trudnym czasie pandemii koronawirusa nie pozwoli zapomnieć o naszych chrześcijańskich korzeniach. Pamiętajmy o czym zapomnieliśmy w tym roku… Udekorujmy biało-czerwoną nasze własne rodzinne domy I DOMY POLSKIE!

Kasia Skoczowska /TAS/ Źródło: Stacja7/Fundacja Słowo/PR

##############################################################################