CO WIEMY O Tryzubie (trójząbie) Herbie Ukrainy

Powyej: Tryzub – symbol Ukrainy, Autor – PAP/EPA/Alessandro Di Marco

Autor: Józef Wróbel

HERB UKRAINY (ukr.  Герб України) – jeden z symboli państwowych Ukrainy.  Herbem  jest złoty trójząb  (ukr. тризуб – [tryzúb]) na niebieskiej tarczy. Został on oficjalnie przyjęty w 1918 roku. 

Symbol władców plemion (prawdopodobnie  zwanych Waregami)  i wywodzącej się z nich dynastii Rurykowiczów   pojawił się na terenach dzisiejszej Ukrainy, został przejęty przez  Rusów, stając się następnie herbem książąt ruskich. Pierwowzorem godła, powszechnie uważanego za trójząb, jest symbol pierwszych Rurykowiczów. Herbem Księstwa Ruskiego był Święty Michał  na niebieskim   polu, ubrany w złote ubranie, trzymający złoty miecz i złotą tarczę, z białymi skrzydłami opadającymi na dół i głową otoczoną nimbem .

Odpowiednio do konstytucji Ukrainy,  ukraiński herb ma występować w dwóch odmianach: małej – żółty trójząb z czasów Włodzimierza Wielkiego na niebieskim polu, oraz wielkiej. Herb w odmianie wielkiej nie został jeszcze oficjalnie zatwierdzony przez parlament z powodów braku odpowiedniej liczby głosów i oporu niektórych frakcji parlamentarnych.

Według istniejącej propozycji, na wielkim herbie ma być przedstawiona tarcza z małym herbem, którą podtrzymują: (heraldycznie) z prawej strony lew z godła Księstwa Halickiego, a z lewej Kozak z muszkietem, znak Hetmanatu (Ukrainy naddnieprzańskiej). U zwieńczenia herbu korona Włodzimierza Wielkiego. Trójząb symbolizuje suwerenność kraju poprzez wpisane w niego ukraińskie słowo воля – wolność. В stanowi lewy „ząb”, u dołu wpisane jest О, w środku Л, a w prawy „ząb” wpisane jest Я . (za Wikipedia)

^^^

Tryzub – jak się stał symbolem Ukrainy? Na początku był dwuzub

Tryzub (trójząb) to znak wpisany w herb Ukrainy. Na tle tego symbolu transmitowane są wystąpienia prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego z atakowanego Kijowa. Jaki jest rodowód tego znaku?

Wokół pochodzenia tryzuba do dziś toczą się naukowe dyskusje. Nie ma w tej sprawie konsensusu. Archeologia i ikonograficzne źródła historyczne dostarczają nam niezbitych dowodów, że już w X wieku ten znak bity był na monetach i innych artefaktach związanych z dynastią Rurykowiczów, czyli skandynawskich założycieli Rusi Kijowskiej. Ale skąd oni czerpali inspirację? Pytań i wątpliwości jest sporo. Wiele z nich wyjaśnił gość audycji „Eureka” prof. Władysław Duczko, archeolog z Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku.

Jak wskazał gość radiowej Jedynki, nie da się mówić o tryzubie bez powiedzenia kilku słów o Rusi Kijowskiej. – O Rusi Kijowskiej możemy mówić tak naprawdę dopiero od II połowy X wieku, ale nad środkowym Dnieprem pojawiają się przedstawiciele dynastii Ruryka, czyli kogoś, kto pochodzi ze Skandynawii, już w końcu IX wieku. A pojawiają się z miejsca, do którego przybyli w wieku VIII, a może i wcześniej, a mianowicie na południe od jeziora Ładoga, niedaleko od obecnego Sankt Petersburga – wyjaśnił prof. Duczko.

Na początku był dwuzub! Grupa Skandynawów, która skierowała się na środkowy Dniepr, zaczęła narzucać atrybuty plemionom słowiańskim. – Rozpoczyna się pierwszy etap historii przeszłej Rusi Kijowskiej. Jednocześnie, po raz pierwszy, zaczynają się tam pojawiać znaki, które są… dwuzubcem. One się pojawiają jako wyryte przez Skandynawów na monetach arabskich, ale również występują na innych przedmiotach – powiedział gość „Eureki”.

A skąd się wziął dwuzub? – Dwuzub ma właściwie tylko jedną analogię, ona się pojawia w obrębie państwa należącego do koczowników tureckich Chazarów [zamieszkiwali nadczarnomorskie stepy]. Niektórzy badacze uznali, że to stamtąd przybył dwuzubiec. Jest to możliwe, ale nie jest całkiem przekonywające. Ja uznałem, że jest to przedstawienie wzięte od jednego z typów ostrza strzał – to jest ostrze strzały zrobione z żelaza, ma formę dwuzubca. Nikt nie wie, w jakim celu było one używane. Nie ma wytłumaczenia – przyznał prof. Duczko.

Tryzub zaczyna być bity na monetach, i innych przedmiotach, dopiero z chwilą, gdy książę Włodzimierz I – najsłynniejszy przedstawiciel rodu Rurykowiczów – przejmuje władzę nad Kijowem. – Ten tryzub miał na początku taki mały środkowy pręcik, potem to zaczęło przyjmować formę ostrza włóczni, a potem syn Włodzimierza – Jarosław Mądry – przerobił to na taki potężny, dosyć płaski środkowy element, który kończył się takim jakimś okrągłym pierścieniem. Tę wersję przejęto wśród Rurykowiczów – zaznaczył ekspert.

– To jest bardzo ciekawy problem. Znak Rurykowiczów w X wieku jest zupełnym wyjątkiem w Europie. Nikt na monetach w ten sam sposób, jak zaczął to robić Włodzimierz, nie umieszczał tego rodzaju znaków. Mamy tutaj unikalną sytuację, której nikt nie jest w stanie sensownie wytłumaczyć – zauważył rozmówca Katarzyny Kobyleckiej.

Państwo ukraińskie, które zaczęło powstawać po I wojnie światowej (i obecne), posługiwało się wersją tryzuba stworzoną przez Jarosław Mądrego. – Ta forma jest tłumaczona jako coś w rodzaju pikującego ptaka, zwykle się mówi, że jest to raróg, żeby podłączyć do Ruryka, albo jakiś sokół. To jest cała historia – wskazał prof. Duczko.

Tytuł audycji: „Eureka”  Prowadziła: Katarzyna Kobylecka / POLSKIE RADIO /JEDYNKAGoście: Paweł Kajfasz (archeolog, jeden z kuratorów ekspozycji na Wawelu), prof. Władysław Duczko (archeolog z Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku) Data emisji: 11.03.2022

CIEKAWOSTKA

27 lipca 1976 r. Podczas półfinału piłki nożnej między drużynami NRD i ZSRR, w składzie którego dominowali zawodnicy z Dynamo Kijów, 150 Ukraińców zawiesiło plakat z napisem: „Wolność Ukrainie!”. W drugiej połowie meczu 20-letni Daniło Mygal z Thunder Bay (Ontario) wybiegł na pole w wyszywance, z niebiesko-żółtą flagą, tańczący hopak i wykrzykując słowa „Wolność Ukrainie!” . Akcja trwała 15 sekund, po czym policja usunęła go ze stadionu.

Dziś Ukraina obchodzi Dzień Konstytucji

W nocy z 27 na 28 czerwca 1996 r. Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła i ustanowiła Konstytucję Ukrainy. Dokument został poparty przez dwie trzecie posłów (315 deputowanych ). Ustanawiała ona silną władzę prezydencką, gwarantowała prawa własności prywatnej, zatwierdziła nowe symbole państwowe, status języka ukraińskiego jako jedynego państwowego, a Krym został uznany za autonomiczną republikę i część Ukrainy. (Ciekawoska za Ukrinform)


Dla naszepismo.pl i Nasze Pismo w Służbie Ojczyzny i Polonii / dwumiesięcznik /opracował Józef Wróbel

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&




Śledź i polub nas:

Dodaj Komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *