Jak to z karnawałem było?
|
Bale karnawałowe, do Polski przywędrowały z Włoch. We Włoszech w roku 999 wszyscy mieszkańcy kraju czekali na koniec świata, mający według przepowiedni nastąpić w roku tysięcznym. Kiedy nastał rok tysiączny, ku zdumieniu wszystkich mieszkańców Italii, nie nastąpił oczekiwany koniec świata. Fakt ten, wzbudził we wszystkich ogromny entuzjazm i radość. Wszyscy wyszli zatem na ulice miast i oddawali się balom i wielkiemu obżarstwu.
Nowy Rok wielka niewiadoma
Oczekiwanie na nadejście Nowego Roku, jest właściwie oczekiwaniem na wielką niewiadomą, która może się wiązać z nastaniem lepszego dla nas okresu, albo też czegoś, co przyniesie nam gorycz i łzy. Noc, w której następuje tak zwany przełom roczny, w szesnastym stuleciu, wiązał się z intensywnym modleniem się oraz umartwianiem swojego ciała, aby w ten sposób zasłużyc sobie na lepszą przyszłość.
W domu Opolskich
W rezydencji książąt Opolskich, kiedy to wszyscy oczekiwali na nastanie Nowego Roku, profilaktycznie wdziewano na siebie wory pokutne i udawano się do pobliskiej kaplicy, gdzie wznoszono modły do Boga, prosząc go o pomyślność w nadchodzącym czasie. Na terenach regionu świętokrzyskiego, wszyscy mieszkańcy przed swoimi domami palili tak zwane ognie pojednania. One miały w czasie karnawału wskazać drogę dobrym duchom opiekunom, mającym przyjść do ich domów i obejść gospodarskich.
A w Małopolsce
We wschodniej części Małopolski, kultywowano tak zwany zwyczaj topny. Polegał on na tym, że przed swoje domy, najstarsi mieszkańcy wynosili balie z wodą, w których jak wierzono miała się utopić przechodząca tamtędy Osmętnica. Był to rodzaj złego ducha niosącego ze sobą śmierć.
Karnawał w wieku siedemnastym
Wiek siedemnasty, zwany był potocznie wiekiem wojen, bawił ludzi na wszelkich zabawach karnawałowych w żołnierskich fortalicjach i wokół nich. W nocy, całe regimenty polskiego wojska wychodziły na dwór, by strzelać w gorę z armatek prochowych, aby tym sposobem rozpoczynać zabawy karnawałowe.
Czas zaborów
Gdy w kolejnym wieku nastały zabory, Polacy obchody noworoczne i karnawałowe wiązali z odzyskaniem utraconej niepodległości. Toteż na wszelkich balach, miały miejsce spotkania konspiracyjne. W niewielkim miasteczku świętokrzyskim Wąchock, podczas balu karnawałowego zorganizowanego w roku 1862, zaproszono polskich konspiratorów, którzy przyczynili się do wybuchu powstania styczniowego w tym regionie, mającego miejsce już w roku następnym.
W Gdańsku
Na Pomorzu natomiast, mieszkańcy Gdańska modlili się czekając na Nowy Rok w murach tamtejszych katedr i bazylik, odprawiając tak zwane nabożeństwo godzinne. Podczas trwania tegoż nabożeństwa, dekorowano główny ołtarz w motywy biało- czerwone i proszono w żarliwych modlitwach Boga, by ten przywrócił nam długo oczekiwaną wolność. Gdy zaś ktoś brał udział w balach karnawałowych, również musiał mieć przypiętą do swojej kreacji biało-czerwoną wstążeczkę.
Więźniowie Cytadeli Warszawskiej
Nawet osadzeni w murach Cytadeli Warszawskiej więźniowie, czekając na nadejście Nowego Roku, śpiewali pieśni patriotyczne zaczynające się słowami:
….O Panie bądź dla nas łaskawy
O Panie spójrz na nasz tułaczy los
O skrusz łańcuchy i kajdany
O daj zobaczyć nasz rodzinny dom…
W kolejnych latach, zwyczaje karnawałowe zostały kultywowane podczas wielkich zabaw i hulanek, które trwały aż do środy popielcowej. Wszyscy ubierali się wówczas w piękne błyszczące kreacje, które miały za zadanie zachwycenie sobą płci przeciwnej. Zawsze podczas takich karnawałowych zabaw, wybierano króla i królową balu, którzy według wszystkich zgromadzonych gości, byli najpiękniej ubrani.
W dobie obecnej, również urządzane są zabawy karnawałowe, które trącą przepychem w każdym calu. Strój wszystkich uczestników takich zabaw, a także degustowane pokarmy sięgają najwyższego pułapu cenowego. Szkoda tylko, że dziś nie pamięta się już o dawnych zwyczajach, które niegdyś stanowiły nasze narodowe jestestwo.
EWA MICHAŁOWSKA- WALKIEWICZ
####################### np.pl #####################