17 GRUDNIA 1970 ROKU – PAMIĘTAMY! („Black Thursday – Janek Wiśniewski Has Fallen”),

Kochani rodzice…

Zbigniew Godlewski mieszkał w Elblągu. Kilka miesięcy przed grudniową masakrą skończył szkołę zawodową i zatrudnił się w gdyńskiej stoczni, gdzie pracował przy przeładunku statków. 16 grudnia pojechał do Gdańska zobaczyć, jak wygląda sytuacja. Wieczorem napisał króciutki list do rodziców. „Kochani Rodzice, byłem dzisiaj w Gdańsku. Wszystko widziałem. Nie martwcie się… Zbyszek”. Nie zdążył go wysłać. List dotarł do rodziców 20 grudnia. W dniu pogrzebu przekazał go im kolega Zbyszka.

Jest symbolem grudniowej masakry. Symbolem „czarnego czwartku” w Gdyni, gdzie w 17 grudnia 1970 roku zastrzelono 18 osób. To jego ciało strajkujący robotnicy nieśli na drzwiach na czele pochodu w najtragiczniejszy dzień na Wybrzeżu.

Syn Eugeniusza i Izabeli . Jako syn kapitana LWP  mieszkał w kilku miastach w Polsce gdzie służył jego ojciec. W 1970 roku ukończył szkołę zawodową i zatrudnił się w Stoczni Gdyńskiej przy rozładunku statków.

Został zastrzelony 17 grudnia przez żołnierzy LWP. Stało się to nieopodal przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia po jego przyjeździe do pracy z Elbląga. W chwili śmierci miał 18 lat. Po tym incydencie protestujący przemaszerowali z jego ciałem niesionym na drzwiach ulicami Gdyni. Ciało zostało przeniesione pod urząd miejski w Gdyni, gdzie lekarz stwierdził zgon. Zwłoki zabrano do szpitala w  Redłowie. Gdyński fotograf Edmund Pelpliński zrobił z okna swojego mieszkania fotografię przedstawiającą mężczyzn niosących na drzwiach ciało młodego robotnika. Zdjęcie stało się symbolem Grudnia ’70.

 

Jego ojciec stwierdził, że na oddanym mu pokrwawionym swetrze syna widniały 3 dziury prawdopodobnie po postrzale, 2 na części brzusznej i 1 na części piersiowej . . W marcu 1971 staraniem rodziny przeniesiony na cmentarz w Elblągu.

Historia młodego mężczyzny niesionego na drzwiach po ulicach miasta zainspirowała  Krzysztofa Dowgiałłę do napisania tekstu piosenki o tym wydarzeniu. Nie znał on imienia ani nazwiska ofiary, więc użył przypadkowego imienia i nazwiska: Janek Wiśniewski. Janek Wiśniewski, jako bohater piosenki, stał się symbolem tamtych wydarzeń, bardziej znanym nawet od swojego pierwowzoru.

17 grudnia w Gdyni zginęli:

• Zbigniew Godlewski, ur. 3 VIII 1952, pracownik fizyczny Zarządu Portu Gdynia, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu komunalnym w Elblągu przy ul. Agrykola
• Apolinary Formela, ur. 18 X 1950, fileciarz w PPDiUR „Dalmor” w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni
• Zygmunt Gliniecki, ur. 15 IV 1955, uczeń SP nr 7 w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu Gdynia Leszczynki
• Jan Kałużny, ur. 27 III 1948, pracownik przeładunkowy Zarządu Portu Gdynia, zm. 17 XII 1970, pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni
• Jerzy Kuchcik, ur. 10 II 1950, spawacz w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu w Broniszewie
• Stanisław Lewandowski, ur. 7 V 1946, kowal w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu w Skępem
• Zbigniew Nastały, ur. 8 III 1953, uczeń ZSZ przy Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu Wejherowo Śmiechowo
• Józef Pawłowski, ur. 16 I 1946, ślusarz w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku
• Ludwik Piernicki, ur. 4 II 1950, hydraulik w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu w Goręczynie
• Jan Polechońki, ur. 14 VI 1940, spawacz w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu w Olszanicy
• Zygmunt Polito, ur. 30 IV 1946, spawacz w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni
• Stanisław Sieradzan, ur. 8 V 1952, uczeń Technikum Chłodniczego w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni
• Waldemar Zajczonko, ur. 4 IX 1950, student Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Gdańsku, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie przy ul. Malczewskiego
• Janusz Żebrowski, ur. 31 X 1953, uczeń LO nr 2 w Gdyni, zm. 17 XII 1970, pochowany na cmentarzu Gdynia Leszczynki

Cześć Ich Pamięci !

In short…

Zbigniew Eugeniusz Godlewski (3 August 1952 – 17 December 1970) was a Polish teenager shot dead by security forces during the  1970  in the city of  Gdynia .The event was popularized across the country in the poem and song, known by the name of Ballad of Janek Wiśniewski .

On 17 December 1970, during Poland’s demonstrations against the Communist regime, the army fired into the crowd of workers emerging from a commuter train in Gdynia ,  under the pretext of preventing an industrial sabotage action. At least 40 innocent people were killed by police. The image of an anonymous young man’s body carried on a door panel through the cordons of police and tanks inspired author Krzysztof Dowgiałło to write the poem about him. The name Janek Wiśniewski was invented by Dowgiałło for the ballad to symbolize an 18-year old worker killed by the military or the militia. Not knowing his real name, the author gave him a symbolic name sounding typically Polish; it proved quite enduring. Later it was established by the opposition   that the man shot dead was named Zbigniew Godlewski and had lived in nearby Elbląg.

The event was popularized across the country in the poem and song, known by the name of Ballad of Janek Wiśniewski the work is also sometimes known as Pieśń o Janku z Gdyni (Song about Janek from Gdynia). The text was written by  Krzysztof Dowgiałło and music for the song by  Mieczysław Cholewa . After the fall of communism in Poland, a major street in Gdynia was named after Janek Wiśniewski and also a street in Elbląg was named after Zbigniew Godlewski.

Antoni Krauze reminds one of the darkest history of the cards with PRL. Spectacular reconstruction of the dramatic events in Gdynia, ended a brutal pacification of demonstrators by troops and militia in 1970. In 2011, a Polish movie about the events of 17 December, titled Czarny Czwartek – Janek Wiśniewski padł („Black Thursday – Janek Wiśniewski Has Fallen”), was released in cinemas. The title was inspired by a line in Pieśń o Janku z Gdyni. The song was covered by Kazik Staszewski  and used in the movie trailer.

HONOR THEIR MEMORY !

Sources: WIKI/MEDIA/ AND OTHERS / prepared by Antoni J. Jasinski

########## np.pl ##########